Aile konut şerhi, konutun eşlerden tapuda hak sahibi gözükenin eşine sormadan konutu devretmesi ve temlik etmesini önlemek için konulan bir hukuki haktır. Aile konutu, evlilik birliğinin devamı boyunca eşlerin beraber yaşadıkları ve hayatlarını devam ettirdikleri yerdir. Bu nedenle aile konutunda eşlerden iki tarafında çeşitli yasal hakları bulunmaktadır. Konutun tapuda üzerine kayıtlı olan kişinin konut ile ilgili diğer eşe sormadan devredebilmesi yasal olarak mümkündür. Ancak bunu önlemek ve her iki tarafında haklarını korumak aile konut şerhi ile mümkündür. Özellikle ayrılık ve boşanma gibi süreçlerde olan eşler birbirlerinden habersiz olarak çeşitli yaptırımlar gerçekleştirebilmektedir. Ancak aile konut şerhi ile bu yaptırımların bir nebze önüne geçebilmek mümkündür. Peki, aile konut şerhi nasıl konulur?
Tapu Sicilindeki Kayıtlar Yazı Dizisi – III | Şerh Nedir?
Aile Konut Şerhi Nasıl Konulur?
Aile konut şerhinin tapuya verilmesi durumunda eşlerin tek başına konut ile ilgili işlem yapma yetkileri ellerinden alınmaktadır. Bu doğrultuda eşlerden birinin satış ya da devir gerçekleştirmek için tapuya gitmeleri durumunda tapu memuru iki tarafında rızası olmadan işlem gerçekleştirmemektedir. Peki, ama nasıl?
Söz konusu şerhi tapuya işletmek isteyen tarafın bahse konu olan konutun bir aile konutu olduğuna dair muhtardan belge alması gerekmektedir. Kişi bu belge ve evlilik cüzdanı ile kişinin konutun bağlı olduğu tapu müdürlüğüne başvuru yapmalıdır. Aile konut şerhi konulabilmesi için konutun aile konutu olduğuna dair muhtarlıktan alınan belge ve evlilik cüzdanı dışında birkaç belgeye daha ihtiyaç vardır. Bunlar;
- Kişinin fotoğraflı nüfus cüzdanı, pasaportu ya da avukat kimliği
- Varsa vergi numarası
- Vesikalık fotoğraf
- İşleme tarafları temsil etmek amacı ile katılan bir kişi varsa bunu temsil eden bir belge şeklindedir.
Aile konut şerhinin sonlandırılması ile ilgili çeşitli özellikler bulunmaktadır. Söz konusu özellikleri aşağıdaki gibi açıklayabiliriz.
Aile Konut Şerhi Özellikleri
Aile konut şerhinin en önemli özelliği şerhin evlilik süreci boyunca devam etmesidir. Bu süre içerisinde eşlerin birbirinden habersiz bir şekilde satış ve devir işlemlerini gerçekleştirilebilmesi kesinlikle mümkün değildir. Bunun yanı sıra aile konutu ile ilgili korumalar mal rejimi seçiminden de etkilenmez. Söz konusu şerh yani konut ile ilgili koruma, tarafların evliliklerini sonlandırması ve ölüm gibi durumlarda otomatik olarak ortadan kalkmaktadır. Boşanma durumunda aile konutunun korunmasına ilişkin hakkın yerine taraflarında aralarında yaptıkları sözleşme ya da yasal rejim alır. Aile konutunun kiralık bir taşınmaz olması durumunda ise hakim bireylerin sosyoekonomik durumlarını göz önüne alarak taraflardan hangisinin konutta oturmaya devam edeceği ile ilgili kararı vermektedir. Ölüm durumunda ise sağ kalan eş diğer eşin mirasçısı olacak ve konut ile ilgili tüm yasal hak sağ kalan eşe devredilecektir. Yine ölüm durumunda sağ kalan eş, alacaklarına ilişkin konut ile ilgili oturma ya intifa hakkı taleplerinde bulunabilmektedir.
Şerh işleminin içeriğine bağlı olarak oldukça farklı hukuki sonuçları olabilir. Bu sebeple gayrimenkul satışı ve benzeri tapu işlemlerinde, işlem konusu gayrimenkulün şerhler sütununda yazılan ifadelerin hukuki sonuçlarının analiz edilmesi, gerekirse bir avukata başvurulması tavsiye edilir. Tapu Eksperi bugüne kadar çeşitli durumlarda kullanılmak üzere birçok gayrimenkul değerleme raporu hazırlamıştır. Gayrimenkulün satışı veya benzeri tapu işlemleri için gayrimenkulün yasal durumunu ve piyasa değerini öğrenmek istiyorsanız gayrimenkul değerleme raporu talep edebilirsiniz.
